Chiến thắng chính mình là chiến công oanh liệt nhất!

Đây là câu nói nổi tiếng trong kinh Pháp Cú, đó là: “Thắng ngàn ngàn quân địch trên bãi chiến trường không bằng tự chiến thắng mình. Chiến thắng chính mình là chiến công oanh liệt nhất.” (Pc: 104-103).

Nhân đây tôi muốn nói về nhân vật nổi tiếng trong làng quần vợt nam ở giải Wimbledon, một giải danh giá nhất diễn ra ở Luân đôn mới đây. Trong trận chung kết, sau khi thua, Djokovic đã ca ngợi đối thủ với những lời lẽ tôn trọng và hiểu biết, rất hiếm thấy ngoài đời, nhất là trong làng thể thao.

Djokovic nói rằng: “The better player won today.” (or the better the winner)

Djokovic xứng đáng được gọi là người chiến thắng chính mình. Anh ta đã nói như vậy sau trận đấu, mặc dầu anh ta đã rất nỗ lực để giành chiến thắng cho mình để đạt được kỷ lục mà anh ta chưa đạt được. Tuy thế anh ta đã giành những lời tốt đẹp để ca ngợi đối thủ của mình mà dường như không cho thấy sự ấm ức khó chịu thường thấy trong hầu hết những người chơi thể thao dù cho anh đã gặp những bất lợi gây ra trong trong suốt trận đấu, chẳng hạn như không trách trời mưa, không trách nhà tổ chức đã trì hoãn cuộc tranh tài trong hai lần để đối thủ kịp phục hồi sinh lực. Nói chung ta anh ta không đỗ thừa hoàn cảnh hay đưa ra những lí do gì. Anh ta đã hành xử một cách bình thản, tự nhiên mà không hề cho thấy mình thua thiệt hay là suy sụp ý chí. Nói chung là anh ta hành xử một cách hoàn hảo, làm cho đối phương cảm thấy vui sướng hơn khi nhận phần thắng mà cũng kính phục đối phương hơn. Nếu như anh ta có đôi lời trách móc thì tất nhiên là đối phương cũng không thấy vui nhất khi nhận phần thưởng. Anh ta biết mình biết ta. Nói thế không có nghĩa là anh ta thua Nadal mà rõ ràng là do trì hoãn cuộc tranh tài khiến cho Nadal lấy lại thể lực mà điều này thường thể hiện rất rõ trong những trận đối đầu.

Thông thường những vận động viên thường hay than phiền sau khi thua cuộc nhưng đối với Djokovic thì khác. Anh ta hành xử như một người hùng. Dù anh ta có thua cuộc nhưng đã để lại trong lòng mọi người một người anh hùng thật sự.

Anh ta biết rất rõ rằng thật cay đắng làm sao khi mình chỉ là người về nhì, tức là người thua cuộc. Anh ta đã thể hiện cho mọi người thấy mặc dầu thua cũng vẫn là người cao thượng và khi chiến thắng vẫn là người nhu nhường. Người chiến thắng rõ ràng là cao nhất nhưng người thua cũng vẫn không nhỏ hơn. Nếu hiểu được điều này thì luôn luôn là người chiến thắng. (The winner takes it all, but the loser certainly ain’t standing small!)

Có hai cách chiến thắng, một là thắng cuộc, hai là xử sự như một người cao thượng. Cũng có 2 cách để nổ lực: tự nghĩ mình không bằng đối phương để tự nỗ lực giành chiến thắng lần sau, hoặc là chê bai đối phương hay còn gọi là ghen ăn tức ở để nổ lực chiến thắng cho lần sau. Cả 2 đều là những động thái nhằm cải thiện chính mình, tuy nhiên cách thứ nhất sẽ hài hòa, vui vẻ, hạnh phúc với ý chí vươn lên, còn cách thứ 2 thể hiện sự đau khổ, ghen tức, thù hằn, dằn vặt. Vậy cách nào tốt hơn?